Karbon Nötr Bir Şehir Mümkün mü? Finlandiya’da Bunu Deneyen Bir Şehir Var!
Dünyamızın karşı karşıya olduğu en büyük tehlikelerden biri olan iklim krizi, karbon salımı arttıkça daha da kritik bir hal alıyor. Birçok farklı organizasyon da iklim krizine karşı farklı çözümler üretmeye, karbon salımını kontrol altına alarak yeni bir yol açmaya gayret ediyor. Özellikle kontrolsüz şehirleşmenin artırdığı karbon salımına karşı karbon nötr şehir projeleri bu alanda dikkat çekiyor. Dünyanın birçok farklı bölgesinde karbon nötr şehirlere ulaşmak için hedefler belirleniyor, çalışmalar yapılıyor. Bu şehirlerden biri olan Lahti ise bu hedefe ulaşmaya oldukça yakın.
Finlandiya’nın küçük şehirlerinden biri olan Lahti, belirlediği plan doğrultusunda 2025 yılına kadar karbon nötr şehir olmayı hedefliyor. Kontrolsüz sanayileşmenin, artan kirliliğin ve dolayısıyla düşen yaşam kalitesinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak için harekete geçen şehir yönetimi, hemen her alanda bir dizi uygulamayı hayata geçirerek yeşil şehir olma yolunda ilerliyor. Bu yönüyle de birçok şehre umut verdiğini söylemek mümkün. Peki, Lahti’de hayata geçirilen karbon nötr uygulamaları neler?
İlk olarak uzun yıllar önce şehrin en büyük gölünde kirlenmeyi ortadan kaldırmak için su restorasyonu projesini ve atık ayrıştırma yönetmeliğini hayata geçiren yetkililer, 2019 yılında belirlenen karbon nötr hedefi doğrultusunda daha az motorlu taşıt kullanılmasını sağlayacak projelere yönelmiş. Bunu sağlamak için yeni bisiklet yolları inşa edilirken var olan bisiklet yolları da genişletilmiş ve büyük bir ağ kurulmuş. Ayrıca bisiklet tamir alanları, elektrikli bisikletler, elektrikli otobüsler ve alternatif yakıtlarla çalışan araçlara ağırlık verilmiş. Bu uygulamalarla da taşıt kaynaklı karbon salımının önüne geçmek hedeflenmiş.
Bu çalışmalara şehrin sakinlerinin destek vermesiyle olumlu sonuçlar elde edilmeye başlanmış. Öyle ki şehrin hokey takımı bile maçlara uçakla seyahat etmeyi bırakmış, taraftarlara da maçlara yürüyerek, bisikletle ya da toplu taşıma ile gelmeleri konusunda çağrılar yapmış.
Bunlara ek olarak başlatılan pilot uygulama ile şehrin sakinlerinin hafta boyunca ulaşım pratikleri takip edilerek belli bir karbon salımı sınırının altında kalan kişilere indirimler ve ödüller sunulmuş.
Ulaşım dışında enerji üretimi ve kullanımı da karbon nötr hedefi doğrultusunda gözden geçirilmiş. Bu doğrultuda şehrin bölgesel ısıtma sistemine bağlı ana elektrik santralinde kömür kullanımı terk edilmiş. Santralde kullanılacak en uygun malzemeye yönelik çalışmalar sürse de orman atıkları ve geri dönüştürülemeyen çöplere ağırlık verilmiş. Merkezi ısıtma bulunan şehirde atık su arıtımından elde edilen ısı kullanılması ve belediyeye ait yapılarda güneş enerjisinden faydalanılması da dikkat çeken uygulamalardan.
Tabii atık yönetimi de önemli uygulamalar arasında. Evsel atıkların neredeyse tamamı ayrıştırılıyor. Yarısı geri dönüştürülmüş malzeme yapmak için kullanılırken geri kalanlar ise enerji elde etmek için değerlendiriliyor.
Şehrin sakinlerinin uygulamaları daha fazla benimsemesi için çocuklara okullarda bu doğrultuda eğitimler verilirken yaşlı gönüllüler de çocuklarla doğada sosyal aktivitelere katılıyor. Devlet kurumları ve spor kulüpleri yenilenebilir enerji kullanarak halka örnek oluyor, şehirde yıllar içinde bu uygulamalar sayesinde yaşanan iyileşmeler halkla paylaşılıyor.
Atıklar için alternatif kullanım alanları bulma, ağaçlandırma çalışmalarına hız verme, fosil yakıt kullanımını mümkün olan her alanda terk etme, yeşil ulaşım için yeni seçeneklere fırsat verme, alışverişte yerel ürünleri tercih etme, yağmur suyu toplama ve yeşil çatı uygulamalarını yaygınlaştırma ve şehir sakinlerinin uygulamaları benimsemesini sağlama çalışmaları sonucunda bugün sera gazı emisyonu neredeyse yarı yarıya azalmış durumda. Nihai hedef ise %80 azalma oranını yakalamak. Geri kalan oranın ise ağaçlandırma çalışmalarıyla dengelenmesi planlanıyor. Ne de olsa şehirde vatandaşların neredeyse tamamı kentsel yeşil alanların 300 metre yakınında yaşıyor.
Kısacası Lahti’de yetkililer, şehri bir bütün olarak ele alıyor ve bireysel uygulamalardan kamu kuruluşlarına her noktada karbon nötr hedefi için adımlar atıyor. Elde edilen sonuçlar da bu uygulamaların başarısını ortaya koyuyor ve diğer şehirleri bu yolculukta motive ediyor.
Finlandiya’nın küçük şehirlerinden biri olan Lahti, belirlediği plan doğrultusunda 2025 yılına kadar karbon nötr şehir olmayı hedefliyor. Kontrolsüz sanayileşmenin, artan kirliliğin ve dolayısıyla düşen yaşam kalitesinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak için harekete geçen şehir yönetimi, hemen her alanda bir dizi uygulamayı hayata geçirerek yeşil şehir olma yolunda ilerliyor. Bu yönüyle de birçok şehre umut verdiğini söylemek mümkün. Peki, Lahti’de hayata geçirilen karbon nötr uygulamaları neler?
İlk olarak uzun yıllar önce şehrin en büyük gölünde kirlenmeyi ortadan kaldırmak için su restorasyonu projesini ve atık ayrıştırma yönetmeliğini hayata geçiren yetkililer, 2019 yılında belirlenen karbon nötr hedefi doğrultusunda daha az motorlu taşıt kullanılmasını sağlayacak projelere yönelmiş. Bunu sağlamak için yeni bisiklet yolları inşa edilirken var olan bisiklet yolları da genişletilmiş ve büyük bir ağ kurulmuş. Ayrıca bisiklet tamir alanları, elektrikli bisikletler, elektrikli otobüsler ve alternatif yakıtlarla çalışan araçlara ağırlık verilmiş. Bu uygulamalarla da taşıt kaynaklı karbon salımının önüne geçmek hedeflenmiş.
Bu çalışmalara şehrin sakinlerinin destek vermesiyle olumlu sonuçlar elde edilmeye başlanmış. Öyle ki şehrin hokey takımı bile maçlara uçakla seyahat etmeyi bırakmış, taraftarlara da maçlara yürüyerek, bisikletle ya da toplu taşıma ile gelmeleri konusunda çağrılar yapmış.
Bunlara ek olarak başlatılan pilot uygulama ile şehrin sakinlerinin hafta boyunca ulaşım pratikleri takip edilerek belli bir karbon salımı sınırının altında kalan kişilere indirimler ve ödüller sunulmuş.
Şehri Bir Bütün Olarak Ele Almak
Ulaşım dışında enerji üretimi ve kullanımı da karbon nötr hedefi doğrultusunda gözden geçirilmiş. Bu doğrultuda şehrin bölgesel ısıtma sistemine bağlı ana elektrik santralinde kömür kullanımı terk edilmiş. Santralde kullanılacak en uygun malzemeye yönelik çalışmalar sürse de orman atıkları ve geri dönüştürülemeyen çöplere ağırlık verilmiş. Merkezi ısıtma bulunan şehirde atık su arıtımından elde edilen ısı kullanılması ve belediyeye ait yapılarda güneş enerjisinden faydalanılması da dikkat çeken uygulamalardan.
Tabii atık yönetimi de önemli uygulamalar arasında. Evsel atıkların neredeyse tamamı ayrıştırılıyor. Yarısı geri dönüştürülmüş malzeme yapmak için kullanılırken geri kalanlar ise enerji elde etmek için değerlendiriliyor.
Şehrin sakinlerinin uygulamaları daha fazla benimsemesi için çocuklara okullarda bu doğrultuda eğitimler verilirken yaşlı gönüllüler de çocuklarla doğada sosyal aktivitelere katılıyor. Devlet kurumları ve spor kulüpleri yenilenebilir enerji kullanarak halka örnek oluyor, şehirde yıllar içinde bu uygulamalar sayesinde yaşanan iyileşmeler halkla paylaşılıyor.
Atıklar için alternatif kullanım alanları bulma, ağaçlandırma çalışmalarına hız verme, fosil yakıt kullanımını mümkün olan her alanda terk etme, yeşil ulaşım için yeni seçeneklere fırsat verme, alışverişte yerel ürünleri tercih etme, yağmur suyu toplama ve yeşil çatı uygulamalarını yaygınlaştırma ve şehir sakinlerinin uygulamaları benimsemesini sağlama çalışmaları sonucunda bugün sera gazı emisyonu neredeyse yarı yarıya azalmış durumda. Nihai hedef ise %80 azalma oranını yakalamak. Geri kalan oranın ise ağaçlandırma çalışmalarıyla dengelenmesi planlanıyor. Ne de olsa şehirde vatandaşların neredeyse tamamı kentsel yeşil alanların 300 metre yakınında yaşıyor.
Kısacası Lahti’de yetkililer, şehri bir bütün olarak ele alıyor ve bireysel uygulamalardan kamu kuruluşlarına her noktada karbon nötr hedefi için adımlar atıyor. Elde edilen sonuçlar da bu uygulamaların başarısını ortaya koyuyor ve diğer şehirleri bu yolculukta motive ediyor.
