İş Hayatında Başarının Önündeki Engellerden Biri: Yıkıcı Liderlik
Bir şirketin başarısı, her bir biriminin verimliliğiyle doğrudan orantılıdır. En üstten en alta her kademede başarı yakalanmadığı sürece sürdürülebilir bir başarı elde etmek pek mümkün değildir. Bu sürecin tamamı ise liderliğin kontrolü altındadır. Birimlerin oluşturulmasından profesyonellerin tercih edilmesine kadar bir şirkette her aşamada liderin etkilerini görmek mümkündür. Çünkü liderlik yalnızca bir pozisyon değil; şirket kültürünü de doğrudan etkileyen bir yaklaşım, bir zihniyettir. Bu nedenle liderin özellikleri, başarıda doğrudan etkilidir. Tabii başarısızlıkta da!
İş hayatında başarısızlık, yalnızca süreçlerin aksaması ya da dış etkenlerin sarsması ile olmaz. Ürünün ya da hizmetin kalitesi kadar liderin özellikleri de bu noktada değerlidir. Başarının önündeki engellerden biri de yıkıcı liderlik olarak adlandırılan bir kötü liderlik biçimidir.
En temel tanımıyla amacına ulaşmak için gücünü ve yetkisini kötüye kullanmak olarak ifade edilebilecek “destructive leadership” yani yıkıcı liderlik, iş hayatında başarının önündeki en önemli engellerden biridir. Neden olabilecekleri motivasyon kayıplarını, duygusal hasarları, azalan iş yeri sadakatini hiç düşünmeden veya umursamadan kendi kazançlarını ilk sıraya koyan yıkıcı liderler, çevrelerini her açıdan sömürmeyi seçerler. Başarılarına giden yolda hiçbir kural tanımadan, hassasiyet ve denge gözetmeden ilerlerken ihtiyaç anında da yeterli başarı gösteremezler.
Yıkıcı liderlik özeliklerinden devam edelim. Eylemleri ve söylemlerinde tutarsızlıklar görülen yıkıcı liderler, güçlü önyargılarla ekiplerine yaklaşır ve hata aramaya odaklanırlar. Başarıyı takdir etmek yerine başarısızlıklar arar, yıkıcı eleştirilerle yaklaşırlar. Bu tavırlar da iş ortamında motivasyonsuzluğu kaçınılmaz olarak beraberinde getirir. Ayrıca personel uzmanlığını dikkate almama, eleştiriye kapalı olma, çalışanları kendi çıkarları için manipüle etme gibi özelliklerle de kendilerini gösterirler. Daha uç örneklerde ise hakaret ve mobing de yıkıcı liderlerin özellikleri arasındadır.
Sahip oldukları yetkilerle aşırı kontrol ve güç kullanmayı hak kabul ettikleri için eylemlerinde kendilerini daima haklı görmeleri nedeniyle tartışmaya ve fikir alışverişine kapalı olan yıkıcı liderler, iş ortamında yeni fikirleri de söndürmeyi başarırlar. Bu da üretkenliği ve çözüm odaklılığı ortadan kaldırır, liderin fikrini tek geçerli fikir konumuna taşır. Kendilerini güvende ya da yetkin hissetmedikleri ekip toplantılarında bile bu yaklaşımı görmek mümkündür. Liderliği güç gösterme ile eşitledikleri için de bu tip durumlarda unvanlarını sonuna kadar kullanıp üstünlük kurmaya gayret ederler.
Kısacası benmerkezci, iletişime kapalı, farklı fikirleri bastıran, liderliğini baskı ve güç ile hissettiren bu liderlik çeşidi, kaçınılmaz olarak da iş hayatında başarısızlığı davet eder. Çünkü pozitif şirket kültürü, yapıcı eleştiri, farklı fikirlerin filizlenmesi, çalışan aidiyeti ortadan kalktığı için motivasyon ve verim düşer.
Ekip liderliğinden en üst kademeye farklı pozisyonlarda görülebilen bu yıkıcı liderliğin tam karşısında ise ilham veren yapıcı liderlik bulunur. Şirkete güven aşılayan, ortak çalışma kültürünü benimsemiş, verimliliğe ve çalışanın gelişimine odaklanan, başarıda da başarısızlıkta da sorumluluk alan, takdir etmeyi bilen yöneticileri ifade eden yapıcı liderlik; başarılı bir iş hayatı için en temel gereklilikler arasındadır.
Çalışan aidiyetinin artması, farklı fikirlerle vizyonun genişlemesi, ekip ruhunun oluşması, güven ortamında çalışılabilmesi için gerekli olan bu liderlik biçimi sayesinde aidiyet hisseden bir ekip ortaya çıkar, motivasyon ve verimlilik artar. Tabii bunu başarabilmek için ortak başarıyı egonun önüne koymak, liderliğin güç gösterisinden bambaşka bir uzmanlık alanı olduğunu bilerek hareket etmek gerekir. Kısacası ortak başarı için kişisel başarı hedefinden feragat etmek şart!
İş hayatında başarısızlık, yalnızca süreçlerin aksaması ya da dış etkenlerin sarsması ile olmaz. Ürünün ya da hizmetin kalitesi kadar liderin özellikleri de bu noktada değerlidir. Başarının önündeki engellerden biri de yıkıcı liderlik olarak adlandırılan bir kötü liderlik biçimidir.
En temel tanımıyla amacına ulaşmak için gücünü ve yetkisini kötüye kullanmak olarak ifade edilebilecek “destructive leadership” yani yıkıcı liderlik, iş hayatında başarının önündeki en önemli engellerden biridir. Neden olabilecekleri motivasyon kayıplarını, duygusal hasarları, azalan iş yeri sadakatini hiç düşünmeden veya umursamadan kendi kazançlarını ilk sıraya koyan yıkıcı liderler, çevrelerini her açıdan sömürmeyi seçerler. Başarılarına giden yolda hiçbir kural tanımadan, hassasiyet ve denge gözetmeden ilerlerken ihtiyaç anında da yeterli başarı gösteremezler.
Yıkıcı liderlik özeliklerinden devam edelim. Eylemleri ve söylemlerinde tutarsızlıklar görülen yıkıcı liderler, güçlü önyargılarla ekiplerine yaklaşır ve hata aramaya odaklanırlar. Başarıyı takdir etmek yerine başarısızlıklar arar, yıkıcı eleştirilerle yaklaşırlar. Bu tavırlar da iş ortamında motivasyonsuzluğu kaçınılmaz olarak beraberinde getirir. Ayrıca personel uzmanlığını dikkate almama, eleştiriye kapalı olma, çalışanları kendi çıkarları için manipüle etme gibi özelliklerle de kendilerini gösterirler. Daha uç örneklerde ise hakaret ve mobing de yıkıcı liderlerin özellikleri arasındadır.
Liderliği Güç ile Eşit Görmek
Sahip oldukları yetkilerle aşırı kontrol ve güç kullanmayı hak kabul ettikleri için eylemlerinde kendilerini daima haklı görmeleri nedeniyle tartışmaya ve fikir alışverişine kapalı olan yıkıcı liderler, iş ortamında yeni fikirleri de söndürmeyi başarırlar. Bu da üretkenliği ve çözüm odaklılığı ortadan kaldırır, liderin fikrini tek geçerli fikir konumuna taşır. Kendilerini güvende ya da yetkin hissetmedikleri ekip toplantılarında bile bu yaklaşımı görmek mümkündür. Liderliği güç gösterme ile eşitledikleri için de bu tip durumlarda unvanlarını sonuna kadar kullanıp üstünlük kurmaya gayret ederler.
Kısacası benmerkezci, iletişime kapalı, farklı fikirleri bastıran, liderliğini baskı ve güç ile hissettiren bu liderlik çeşidi, kaçınılmaz olarak da iş hayatında başarısızlığı davet eder. Çünkü pozitif şirket kültürü, yapıcı eleştiri, farklı fikirlerin filizlenmesi, çalışan aidiyeti ortadan kalktığı için motivasyon ve verim düşer.
Ekip liderliğinden en üst kademeye farklı pozisyonlarda görülebilen bu yıkıcı liderliğin tam karşısında ise ilham veren yapıcı liderlik bulunur. Şirkete güven aşılayan, ortak çalışma kültürünü benimsemiş, verimliliğe ve çalışanın gelişimine odaklanan, başarıda da başarısızlıkta da sorumluluk alan, takdir etmeyi bilen yöneticileri ifade eden yapıcı liderlik; başarılı bir iş hayatı için en temel gereklilikler arasındadır.
Çalışan aidiyetinin artması, farklı fikirlerle vizyonun genişlemesi, ekip ruhunun oluşması, güven ortamında çalışılabilmesi için gerekli olan bu liderlik biçimi sayesinde aidiyet hisseden bir ekip ortaya çıkar, motivasyon ve verimlilik artar. Tabii bunu başarabilmek için ortak başarıyı egonun önüne koymak, liderliğin güç gösterisinden bambaşka bir uzmanlık alanı olduğunu bilerek hareket etmek gerekir. Kısacası ortak başarı için kişisel başarı hedefinden feragat etmek şart!
