Başarının Anahtarı: İş Hayatında Çözüm Odaklı Olmak
Günlük hayatta olduğu gibi iş hayatında da daima sorunlarla karşılaşılır, beklenmedik olaylar yaşanır. İş süreçlerinde yaşanan bir aksilik, yöneticiler ya da çalışanlarla yaşanan gerilim, başarısız bir girişim, aksayan uygulamalar ve çok daha fazlası iş hayatının rutini arasındadır. Bu gibi durumlarda önemli olan ise sorunun kendisine saplanıp kalmak yerine iyi bir analizin ardından çözüme giden yolu açmaktır. Yani iş hayatında başarı için çözüm odaklı olmak gerekir.
Aslında ilk bakışta herkes çözüme odaklı olduğunu düşünür, ancak bu aslında pek sık rastlanmayan bir niteliktir. Çünkü çoğu insan, sorunun kendisine olması gerekenden fazla odaklanır ve çözümü gerektiği kadar derinlemesine düşünmeden hareket eder. Bu durum ise var olan sorunu çözmediği gibi yeni sorunların ortaya çıkmasına uygun ortamı da hazırlayabilir. Üstelik bu tutum, yalnızca tecrübesiz çalışanların davranış biçimi değildir. Aksine çok tecrübeli olan yöneticiler de kendilerini çözüme değil de soruna katkı sağlar pozisyonda bulabilir.
İş hayatında çözüm odaklılık, en temel haliyle problemleri çözmek için en doğru adımları araştıran, kararlaştıran ve uygulayan kişilerde bulunan bir niteliktir. İnsanlar genellikle kendilerine en yakın, en kolay, en tanıdık fikirleri rehber kabul ederler. Oysa çözüm odaklılık için herhangi bir noktaya saplanıp kalmayan, iyimserlik ile yalancı bahar arasındaki ayrımı bilen kişilerde karşımıza çıkar. Bunu sağlamak için de ilk olarak sorun odaklı düşünme biçiminden sıyrılmak gerekiyor.
Sorun odaklı düşünme, herhangi bir sorunla karşı karşıya kalındığında çözüme giden en doğru yolu düşünmek yerine bu sorunun kendisine odaklanmayı, çözüm aşamasına geçmekte zorlanmayı ifade eder. Sorunla yüzleşmeye cesaret edememe, panik yapma, üzülme, sinirlenme, çaresiz hissetme, kin gütme yani duygulara hakim olamama nedeniyle sıkça karşılaşılan bu durum, kaçınılmaz olarak sorunun daha da büyümesini ve hatta yeni sorunları da doğurmasını kaçınılmaz hale getirir. Oysa iş hayatında başarılı olmak için sakin, kararlı ve ileri doğru hareket etmek, olaylara ve durumlara en geniş açıdan bakabilmek gerekir.
Bu sağlandığında yani çözüm odaklı olunabildiğinde problemler doğru analiz edilip sınıflandırılır, hareket seçenekleri masaya yatırılır, fırsatlar ve riskler değerlendirilir, en faydalı ve sürdürülebilir çözüm yolları arasından seçim yapılır. Bu da büyümeyi, fırtınayı hasarsız atlatmayı, zorluklarla yüzleşmeyi, kısacası başarıyı beraberinde getirir. Çözüm odaklı düşünmenin bir şirket kültürü olması ve ekiplerce benimsenmesi ise kriz anlarında soğukkanlı hareket edilerek sorumluluk alınmasını sağlar.
Çözüm odaklı olmanın avantajlarından bir diğeri de zamanın efektif kullanılmasını sağlamasıdır. Sorun yerine sorunun kaynağına ve dolayısıyla çözüme odaklanan bir iş ortamı oluşturmak, gerçek sorunlar karşısında hızla harekete geçilmesini mümkün kılar. Baskıyı ve stresi kaldırabilen liderler ve ekipler; onlara doğru esen sert rüzgarları, yelkenlerini doldurup çözüme ulaşmak için bir araç olarak kullanma kabiliyetine de sahip olurlar. Daha hızlı, verimli ve yüksek performans ile çalışabildikleri için başarısızlık ihtimalinden başarı doğmasına yardımcı olurlar. Peki, iş hayatında özüm odaklı olmak için nelere dikkat etmek, hangi adımları atmak gerekir?
Çözüm odaklı olmak, aslında bir zihniyetin yansımasıdır. Kişilerin olaylar ve durumlar karşısındaki tutumları da bu konuda belirleyicidir. Bu nedenle herhangi bir engel ile karşılaşıldığında bunun bir lanet olduğunu düşünmek yerine aşılması gereken bir set olduğunu kabul etmekle başlanabilir. Ayrıca kurban psikolojisine girilmesine ya da egoların sesinden başka ses duyulmamasına izin vermeden sorunu net bir şekilde tanımayabilecek tarafsızlıkta olmak önemli. Yani enerjiyi faydalı adımlara harcamak şart.
Çözüm odaklı lider ya da çalışan olmak için gerekenlerden biri de sorunlar ortaya çıkmadan önce farklı senaryolara karşı gerçekçi hareket planları belirlemektir. Yolculuk boyunca karşılaşılması muhtemel engellere karşı alternatif çözüm yolları hazırlamak, sorunla yüzleşildiğinde zaman kazanılmasına da yardımcı olur. Sorunun ortaya çıkardığı kaotik durumdan etkilenilmesinin de önüne geçer.
Tabii bu alternatif senaryoları oluştururken ve çözüm yolları ararken yenilikçi fikirlere ve ekip ruhuna da fırsat vermek gerekiyor. Çünkü farklı uzmanlıklardan yararlanarak hiç akla gelmeyen ama başarı vadeden çözümlere ulaşılabilir. Buna ek olarak sorun odaklı kişiler, sorunlar karşısında hazırlıklı olmadıkları gibi çözüm konusunda da çoğu zaman tek bir doğruya tutunurlar. Oysa çözüm odaklı olmak demek, önceden hazırlık yapılmış olunsa bile bir plan işe yaramadığında esnek olup başka bir plana yönelmek, sonuç getirmeyen fikirleri tek doğru olarak görmemek demektir. Bu nedenle yeni durumlara karşı uyum sağlamak ve koşulları güncel şartlara göre değerlendirmek, çözüm odaklılığın temel özelliklerindendir.
Tüm bunların dışında çözüm odaklı olmak için sorumluluk almak, gerçekçi olmak, suçu üstlenmekten kaçınmamak ve tabii ki harekete geçecek enerjiye sahip olmak şart. Çözüm odaklı liderler ve çalışanlar, bir sorunla karşılaştıklarında hata onlarınsa bunu kabul ederler ve çözüm yolları için hızla harekete geçerler. Ayrıca hatalardan ve başarıya götürmeyen planlardan ders alarak ihtiyaç anında yeni hareket planlarını uygulamaya yönelirler.
Kısacası çözüm odaklı olarak iş hayatına başarıya ulaşabilmek için gerçekçi, kararlı, sorumluluk sahibi, ileriye bakan ve iletişime açık bir yapıya bürünmek gerekiyor. Ayrıca kalıcı başarı yakalayabilmek için de bu özelliklerin ve genel olarak çözüm odaklılığın bir şirket kültürü olarak yerleşmesi mutlaka sağlanmalı.
Aslında ilk bakışta herkes çözüme odaklı olduğunu düşünür, ancak bu aslında pek sık rastlanmayan bir niteliktir. Çünkü çoğu insan, sorunun kendisine olması gerekenden fazla odaklanır ve çözümü gerektiği kadar derinlemesine düşünmeden hareket eder. Bu durum ise var olan sorunu çözmediği gibi yeni sorunların ortaya çıkmasına uygun ortamı da hazırlayabilir. Üstelik bu tutum, yalnızca tecrübesiz çalışanların davranış biçimi değildir. Aksine çok tecrübeli olan yöneticiler de kendilerini çözüme değil de soruna katkı sağlar pozisyonda bulabilir.
İş hayatında çözüm odaklılık, en temel haliyle problemleri çözmek için en doğru adımları araştıran, kararlaştıran ve uygulayan kişilerde bulunan bir niteliktir. İnsanlar genellikle kendilerine en yakın, en kolay, en tanıdık fikirleri rehber kabul ederler. Oysa çözüm odaklılık için herhangi bir noktaya saplanıp kalmayan, iyimserlik ile yalancı bahar arasındaki ayrımı bilen kişilerde karşımıza çıkar. Bunu sağlamak için de ilk olarak sorun odaklı düşünme biçiminden sıyrılmak gerekiyor.
Sorun odaklı düşünme, herhangi bir sorunla karşı karşıya kalındığında çözüme giden en doğru yolu düşünmek yerine bu sorunun kendisine odaklanmayı, çözüm aşamasına geçmekte zorlanmayı ifade eder. Sorunla yüzleşmeye cesaret edememe, panik yapma, üzülme, sinirlenme, çaresiz hissetme, kin gütme yani duygulara hakim olamama nedeniyle sıkça karşılaşılan bu durum, kaçınılmaz olarak sorunun daha da büyümesini ve hatta yeni sorunları da doğurmasını kaçınılmaz hale getirir. Oysa iş hayatında başarılı olmak için sakin, kararlı ve ileri doğru hareket etmek, olaylara ve durumlara en geniş açıdan bakabilmek gerekir.
Bu sağlandığında yani çözüm odaklı olunabildiğinde problemler doğru analiz edilip sınıflandırılır, hareket seçenekleri masaya yatırılır, fırsatlar ve riskler değerlendirilir, en faydalı ve sürdürülebilir çözüm yolları arasından seçim yapılır. Bu da büyümeyi, fırtınayı hasarsız atlatmayı, zorluklarla yüzleşmeyi, kısacası başarıyı beraberinde getirir. Çözüm odaklı düşünmenin bir şirket kültürü olması ve ekiplerce benimsenmesi ise kriz anlarında soğukkanlı hareket edilerek sorumluluk alınmasını sağlar.
Çözüm odaklı olmanın avantajlarından bir diğeri de zamanın efektif kullanılmasını sağlamasıdır. Sorun yerine sorunun kaynağına ve dolayısıyla çözüme odaklanan bir iş ortamı oluşturmak, gerçek sorunlar karşısında hızla harekete geçilmesini mümkün kılar. Baskıyı ve stresi kaldırabilen liderler ve ekipler; onlara doğru esen sert rüzgarları, yelkenlerini doldurup çözüme ulaşmak için bir araç olarak kullanma kabiliyetine de sahip olurlar. Daha hızlı, verimli ve yüksek performans ile çalışabildikleri için başarısızlık ihtimalinden başarı doğmasına yardımcı olurlar. Peki, iş hayatında özüm odaklı olmak için nelere dikkat etmek, hangi adımları atmak gerekir?
Çözüm Odaklı Olmak, Geliştirilebilir Bir Özelliktir
Çözüm odaklı olmak, aslında bir zihniyetin yansımasıdır. Kişilerin olaylar ve durumlar karşısındaki tutumları da bu konuda belirleyicidir. Bu nedenle herhangi bir engel ile karşılaşıldığında bunun bir lanet olduğunu düşünmek yerine aşılması gereken bir set olduğunu kabul etmekle başlanabilir. Ayrıca kurban psikolojisine girilmesine ya da egoların sesinden başka ses duyulmamasına izin vermeden sorunu net bir şekilde tanımayabilecek tarafsızlıkta olmak önemli. Yani enerjiyi faydalı adımlara harcamak şart.
Çözüm odaklı lider ya da çalışan olmak için gerekenlerden biri de sorunlar ortaya çıkmadan önce farklı senaryolara karşı gerçekçi hareket planları belirlemektir. Yolculuk boyunca karşılaşılması muhtemel engellere karşı alternatif çözüm yolları hazırlamak, sorunla yüzleşildiğinde zaman kazanılmasına da yardımcı olur. Sorunun ortaya çıkardığı kaotik durumdan etkilenilmesinin de önüne geçer.
Tabii bu alternatif senaryoları oluştururken ve çözüm yolları ararken yenilikçi fikirlere ve ekip ruhuna da fırsat vermek gerekiyor. Çünkü farklı uzmanlıklardan yararlanarak hiç akla gelmeyen ama başarı vadeden çözümlere ulaşılabilir. Buna ek olarak sorun odaklı kişiler, sorunlar karşısında hazırlıklı olmadıkları gibi çözüm konusunda da çoğu zaman tek bir doğruya tutunurlar. Oysa çözüm odaklı olmak demek, önceden hazırlık yapılmış olunsa bile bir plan işe yaramadığında esnek olup başka bir plana yönelmek, sonuç getirmeyen fikirleri tek doğru olarak görmemek demektir. Bu nedenle yeni durumlara karşı uyum sağlamak ve koşulları güncel şartlara göre değerlendirmek, çözüm odaklılığın temel özelliklerindendir.
Tüm bunların dışında çözüm odaklı olmak için sorumluluk almak, gerçekçi olmak, suçu üstlenmekten kaçınmamak ve tabii ki harekete geçecek enerjiye sahip olmak şart. Çözüm odaklı liderler ve çalışanlar, bir sorunla karşılaştıklarında hata onlarınsa bunu kabul ederler ve çözüm yolları için hızla harekete geçerler. Ayrıca hatalardan ve başarıya götürmeyen planlardan ders alarak ihtiyaç anında yeni hareket planlarını uygulamaya yönelirler.
Kısacası çözüm odaklı olarak iş hayatına başarıya ulaşabilmek için gerçekçi, kararlı, sorumluluk sahibi, ileriye bakan ve iletişime açık bir yapıya bürünmek gerekiyor. Ayrıca kalıcı başarı yakalayabilmek için de bu özelliklerin ve genel olarak çözüm odaklılığın bir şirket kültürü olarak yerleşmesi mutlaka sağlanmalı.
