.jpg)
Başarıya Giden Yol: Kurum Kültürü Nedir, Nasıl Geliştirilir?
Kurumların hem iç işlerinde hem de müşterilerle ilişkilerinde başarılı olabilmeleri için modern anlamda kurum kültürlerinin oturmuş olması gerekir. Çünkü bir şirketin hem personeline hem de onu tercih eden kişilere olan yaklaşımları bu kültür ile belirlenir ve başarılı kurum kültürü, sektörel başarıya da etki ederken başarısız uygulamalar ise kaçınılmaz olarak başarısızlığı getirir. Bu nedenle önce kurum kültürünün ne olduğuna, sonra da kurum kültürü başarısı için yapılması gerekenlere göz atalım.
Corporate culture yani kurum kültürü; bir şirketin kendine has davranışları, durumlara yaklaşım biçimi, alışkanlıkları ve inançları olarak tanımlanabilir en basit şekilde. Şirketin vizyonunu, misyonunu, hedeflerini, davranış kurallarını, çevreye yaklaşımını, gelişmeler karşısındaki tepkilerini, tarihini ve tüm değerlerini kapsayan kurum kültürü, aynı zamanda yöneticilerinden en alt kademedeki çalışanına kadar tüm personelini de bir çerçeveye oturtur. Yani kurumun her bir üyesinin davranışları da kurum kültürünün parçasıdır. Üstelik hedef kitle ile doğrudan temas sağlandığı için çalışanların yaklaşımı, bu açıdan oldukça belirleyicidir. Kısacası kurum kültürü, çalışanlar üzerinden kendini gösterir.
İç tasarımdan giyim kurallarına kadar birçok nokta, kurum kültürü içinde yer alsa da asıl önemli olan şey temel değerler ve bunların sergilenme biçimidir. Kişilerin ve toplumların olduğu gibi şirketlerin de değerleri ve inançları olur. Bu inançlar da kurum kültürünün temelini oluşturur. CEO’nun ya da müşteri ilişkileri personelinin bir kriz karşısında takınacağı tavır da bu kültür tarafından belirlenir.
Ancak alışkanlıklarla kurum kültürünü karıştırmamak gerekir. Bir şirketin belli davranış kalıpları, onu önemsediğinden değil de hep öyle olageldiğinden tekrarlanıyor olabilir. Bu durum şirket kültürünün başarılı olduğu anlamına gelmez. Aksine üzerine düşünülmemiş ve temellendirilmemiş adımlar atıldığını gösterir. Kurum kültürü unsurlarını normlar, değerler, inançlar oluşturur.
Kurum kültürü çeşitleri, kurumların kendilerine has yapıları nedeniyle birbirinden ayrılır. Genellikle küçük işletmelerde görülen klan kültürü; kurumsal bağlılığı güçlendirecek şekilde içe yönelik bir yapıyı ifade eder. Bu kültür biçiminde yöneticinin yol göstericiliği öne çıkar. Pazar kültüründe ise klan kültürünün aksine dışa dönük, çalışan performansının hedefe odaklandığı, bireysel beklentilerin yüksek olduğu bir yapı mevcuttur.
Kurum kültürü türlerinden bir diğer olan adhokrasi kültüründe statüler önemini yitirirken bireysel sorumluluklar ve teşvikler kendini gösterir. Yenilikçilik ve yaratıcılığa daha fazla yer verilir. Hiyerarşi kültüründe ise kurum içi düzen ve sorumluluklar nettir, her bir çalışan kendine biçilen görevi yerine getirmekle yükümlüdür. Kurallar, resmi iletişim dili ve davranış biçimi ön plandadır.
Bunların dışında değişime direnç gösterileni kuralların değiştirilmeden uygulandığı direnç kültürü, geçmiş değerler ile geleceğin bir araya getirildiği süreklilik kültürü, geleneksel değerlerden çok yeniliğe ve risk almaya odaklanan değişim kültürü ile değişime mesafeli olup mevcut kültürü korumaya gayret eden muhafazakar yaklaşımda da söz etmek mümkün. Peki, birden çok yaklaşımı bulunan kurum kültürü neden önemlidir?
Kurum kültürü ile şirketin her bir üyesi yani çalışanlar, ortak değerler etrafında bir araya gelir. Bu da şirketin ve çalışanların “biz” konumuna yerleşmesini sağlar. Şirket aidiyeti ile çalışan motivasyonu artar, verimlilik elde edilir, kurumun her platformda başarılı olması için ortak gayret gösterilir. Belirsizlikten kaynaklanan verimsizlik yerine net hedefler ve güçlü adımlar kendini gösterir.
Ayrıca kurum kültürü, şirketin imajını da doğrudan belirler. Müşteriler ve diğer paydaşların şirketi tercih etmesinde ya da etmemesinde belirleyici rol üstlenerek başarı için de belirleyicidir. Nitelikli kurum kültürüne sahip işletmeler, rekabette ön plana çıkarken başarısız kurum kültürü ise hem çalışanlar hem de müşteriler için motivasyon düşürücü etkenlerin başında yer alır. O halde şimdi de “Kurum kültürü nasıl oluşturulur?” sorusuna geçelim.
İlk olarak şirket değerlerini netleştirmek şart, çünkü kurum kültürünün temelinde bu değerler yatar. Vizyon, misyon, çevresel politikalar, sosyal sorumluluk projeleri, çalışana olan yaklaşım gibi başlıkların her birinde pozitif ve güçlü duruş sergilemek gerekir. Özellikle son yıllarda bu konularda duyarlılık göstermeyen şirketlerin nitelikli insanlar ve müşteriler tarafından daha az tercih edildiği de unutulmamalıdır.
Genel çerçevenin ardından çalışan aidiyetini artıracak yaklaşımın belirlenmesi de şart. Ekip üyelerinin kendilerini değerli hissedeceği, başarılarının takdir edileceği, motivasyonlarının artırılacağı, haklarının korunacağı, söz haklarının olduğu bir ortamda var olmak isteyecekleri göz önünde bulundurulmalı. Ayrıca başarıda ve başarısızlıkta sağlıklı geri bildirim ile iletişim daima korunmalı, maddi tatmin ile manevi tatmin mutlaka sağlanmalı.
Çalışanların her biriyle ilgilenildiği gibi ekip ruhunu koruyacak şekilde tüm kadroya yönelik uygulamalar da ihmal edilmemeli. İş birliğini, ekip ruhunu, aynı hedef doğrultusunda ortak hareket etmeyi teşvik edecek etkinliklere, eğitimlere ve iletişime özen göstermek şart. Benim açımdan özellikle farklı ekiplerin bir araya getirilebilmesi, kurum kültürünün geleceği için kritik öneme sahip. Hem bireysel hem de ekip açısından öğrenmeye, öğretmeye, gelişmeye açık bir yaklaşım belirlenerek bunun üstesinden gelmek mümkün. Böylece hem çalışanlar arasında iletişim kanalları güçlenebilir hem de toplu performans artışı elde edilebilir.
Tabii içe yönelik bu uygulamaların dış dünyaya karşı da mutlaka güçlü bir şekilde yansıtılması gerekiyor. Başarılı kurum kültürü oluşturmak kadar bu kültürü doğru şekilde yansıtmak da gerekiyor. Kurumun en üst noktasındaki yöneticiden alt kademelere kadar her bir çalışan, şirketin ve dolayısıyla bu kültürün temsilcisi olduğundan müşteriler ve diğer paydaşlar tarafından tercih edilebilmek için kurum kültürünün başarılı bir şekilde yansıtılması kritik öneme sahip. Çünkü oluşturulan kurum kültürü doğru bir biçimde yansıtılmazsa kurum imajını olumsuz şekilde etkileyebilir ve rekabette dezavantaja dönüşebilir.
Kısacası kurum kültürü, bir şirketin hem içeride hem de dışarıda başarılı olabilmesi için ürün ya da hizmetler kadar önemli. Doğru inşa edilmesi ve tutarlı bir şekilde yansıtılması ise başarıya giden yolu kolaylaştırmak da zorlaştırmakta fazlasıyla etkili.
Corporate culture yani kurum kültürü; bir şirketin kendine has davranışları, durumlara yaklaşım biçimi, alışkanlıkları ve inançları olarak tanımlanabilir en basit şekilde. Şirketin vizyonunu, misyonunu, hedeflerini, davranış kurallarını, çevreye yaklaşımını, gelişmeler karşısındaki tepkilerini, tarihini ve tüm değerlerini kapsayan kurum kültürü, aynı zamanda yöneticilerinden en alt kademedeki çalışanına kadar tüm personelini de bir çerçeveye oturtur. Yani kurumun her bir üyesinin davranışları da kurum kültürünün parçasıdır. Üstelik hedef kitle ile doğrudan temas sağlandığı için çalışanların yaklaşımı, bu açıdan oldukça belirleyicidir. Kısacası kurum kültürü, çalışanlar üzerinden kendini gösterir.
İç tasarımdan giyim kurallarına kadar birçok nokta, kurum kültürü içinde yer alsa da asıl önemli olan şey temel değerler ve bunların sergilenme biçimidir. Kişilerin ve toplumların olduğu gibi şirketlerin de değerleri ve inançları olur. Bu inançlar da kurum kültürünün temelini oluşturur. CEO’nun ya da müşteri ilişkileri personelinin bir kriz karşısında takınacağı tavır da bu kültür tarafından belirlenir.
Ancak alışkanlıklarla kurum kültürünü karıştırmamak gerekir. Bir şirketin belli davranış kalıpları, onu önemsediğinden değil de hep öyle olageldiğinden tekrarlanıyor olabilir. Bu durum şirket kültürünün başarılı olduğu anlamına gelmez. Aksine üzerine düşünülmemiş ve temellendirilmemiş adımlar atıldığını gösterir. Kurum kültürü unsurlarını normlar, değerler, inançlar oluşturur.
Hangi Kurum Kültürü?
Kurum kültürü çeşitleri, kurumların kendilerine has yapıları nedeniyle birbirinden ayrılır. Genellikle küçük işletmelerde görülen klan kültürü; kurumsal bağlılığı güçlendirecek şekilde içe yönelik bir yapıyı ifade eder. Bu kültür biçiminde yöneticinin yol göstericiliği öne çıkar. Pazar kültüründe ise klan kültürünün aksine dışa dönük, çalışan performansının hedefe odaklandığı, bireysel beklentilerin yüksek olduğu bir yapı mevcuttur.
Kurum kültürü türlerinden bir diğer olan adhokrasi kültüründe statüler önemini yitirirken bireysel sorumluluklar ve teşvikler kendini gösterir. Yenilikçilik ve yaratıcılığa daha fazla yer verilir. Hiyerarşi kültüründe ise kurum içi düzen ve sorumluluklar nettir, her bir çalışan kendine biçilen görevi yerine getirmekle yükümlüdür. Kurallar, resmi iletişim dili ve davranış biçimi ön plandadır.
Bunların dışında değişime direnç gösterileni kuralların değiştirilmeden uygulandığı direnç kültürü, geçmiş değerler ile geleceğin bir araya getirildiği süreklilik kültürü, geleneksel değerlerden çok yeniliğe ve risk almaya odaklanan değişim kültürü ile değişime mesafeli olup mevcut kültürü korumaya gayret eden muhafazakar yaklaşımda da söz etmek mümkün. Peki, birden çok yaklaşımı bulunan kurum kültürü neden önemlidir?
Kurum kültürü ile şirketin her bir üyesi yani çalışanlar, ortak değerler etrafında bir araya gelir. Bu da şirketin ve çalışanların “biz” konumuna yerleşmesini sağlar. Şirket aidiyeti ile çalışan motivasyonu artar, verimlilik elde edilir, kurumun her platformda başarılı olması için ortak gayret gösterilir. Belirsizlikten kaynaklanan verimsizlik yerine net hedefler ve güçlü adımlar kendini gösterir.
Ayrıca kurum kültürü, şirketin imajını da doğrudan belirler. Müşteriler ve diğer paydaşların şirketi tercih etmesinde ya da etmemesinde belirleyici rol üstlenerek başarı için de belirleyicidir. Nitelikli kurum kültürüne sahip işletmeler, rekabette ön plana çıkarken başarısız kurum kültürü ise hem çalışanlar hem de müşteriler için motivasyon düşürücü etkenlerin başında yer alır. O halde şimdi de “Kurum kültürü nasıl oluşturulur?” sorusuna geçelim.
Kurum Kültürü Oluşturma Yolları Neler?
İlk olarak şirket değerlerini netleştirmek şart, çünkü kurum kültürünün temelinde bu değerler yatar. Vizyon, misyon, çevresel politikalar, sosyal sorumluluk projeleri, çalışana olan yaklaşım gibi başlıkların her birinde pozitif ve güçlü duruş sergilemek gerekir. Özellikle son yıllarda bu konularda duyarlılık göstermeyen şirketlerin nitelikli insanlar ve müşteriler tarafından daha az tercih edildiği de unutulmamalıdır.
Genel çerçevenin ardından çalışan aidiyetini artıracak yaklaşımın belirlenmesi de şart. Ekip üyelerinin kendilerini değerli hissedeceği, başarılarının takdir edileceği, motivasyonlarının artırılacağı, haklarının korunacağı, söz haklarının olduğu bir ortamda var olmak isteyecekleri göz önünde bulundurulmalı. Ayrıca başarıda ve başarısızlıkta sağlıklı geri bildirim ile iletişim daima korunmalı, maddi tatmin ile manevi tatmin mutlaka sağlanmalı.
Çalışanların her biriyle ilgilenildiği gibi ekip ruhunu koruyacak şekilde tüm kadroya yönelik uygulamalar da ihmal edilmemeli. İş birliğini, ekip ruhunu, aynı hedef doğrultusunda ortak hareket etmeyi teşvik edecek etkinliklere, eğitimlere ve iletişime özen göstermek şart. Benim açımdan özellikle farklı ekiplerin bir araya getirilebilmesi, kurum kültürünün geleceği için kritik öneme sahip. Hem bireysel hem de ekip açısından öğrenmeye, öğretmeye, gelişmeye açık bir yaklaşım belirlenerek bunun üstesinden gelmek mümkün. Böylece hem çalışanlar arasında iletişim kanalları güçlenebilir hem de toplu performans artışı elde edilebilir.
Tabii içe yönelik bu uygulamaların dış dünyaya karşı da mutlaka güçlü bir şekilde yansıtılması gerekiyor. Başarılı kurum kültürü oluşturmak kadar bu kültürü doğru şekilde yansıtmak da gerekiyor. Kurumun en üst noktasındaki yöneticiden alt kademelere kadar her bir çalışan, şirketin ve dolayısıyla bu kültürün temsilcisi olduğundan müşteriler ve diğer paydaşlar tarafından tercih edilebilmek için kurum kültürünün başarılı bir şekilde yansıtılması kritik öneme sahip. Çünkü oluşturulan kurum kültürü doğru bir biçimde yansıtılmazsa kurum imajını olumsuz şekilde etkileyebilir ve rekabette dezavantaja dönüşebilir.
Kısacası kurum kültürü, bir şirketin hem içeride hem de dışarıda başarılı olabilmesi için ürün ya da hizmetler kadar önemli. Doğru inşa edilmesi ve tutarlı bir şekilde yansıtılması ise başarıya giden yolu kolaylaştırmak da zorlaştırmakta fazlasıyla etkili.
